24 kwietnia w Sępólnie Krajeńskim odbyło się pierwsze subregionalne spotkanie pasjonatów lokalnego dziedzictwa zorganizowane przez Fundację Forum Rozwoju Regionalnego Województwa Kujawsko-Pomorskiego na zaproszenie Wicestarosty Sępoleńskiego Andrzeja Maracha.
Planowany jest cykl 8 spotkań, kolejne będzie miało miejsce w Tucholi 24 maja br. o godzinie 12:00. W ramach przygotowań do tego wydarzenia w spotkaniu uczestniczyli Wicestarosta Tucholski Zenon Poturalski oraz Karol Gutsze Z-ca Nacz. Wydziału Rozwoju LiFE.
Dyskusja moderowana przez Prezesa Forum Andrzeja Potoczka poprzedzona została krótkimi wystąpieniami zaproszonych gości. Najpierw jednak dr Potoczek przypomniał, że lokalna kultura i tradycja ujmowane są w dokumentach programowych jako „potencjały endogeniczne” i stanowią ważny element tożsamości lokalnej, bez którego harmonijny rozwój lokalny nie jest możliwy.
Włodzimierz Domek z Koronowa poruszył temat regionalistów: samotnych wilków, którzy stanowią „sól ziemi”, ale czasem muszą nauczyć się współpracy i spokoju, szczególnie w kontaktach z samorządem, który obwarowany jest całą gamą obowiązków i formalności. Kluczem do sukcesu współpracy jest wzajemne zrozumienie i cierpliwość.
Sławomir Sadowski, politolog z UKW w Bydgoszczy, przypomniał ideę społeczeństwa obywatelskiego, którego najlepszym reprezentantem powinien być samorząd. Zwrócił uwagę na różnice pomiędzy sposobem funkcjonowania dużych miast, małych miasteczek i obszarów wiejskich. Wyraził obawę, że samorząd obywatelski (realizujący wolę mieszkańców i ich reprezentujący) często zmienia się obecnie w „samorząd administracji”, zajmujący się egzekwowaniem przepisów i wykonywaniem odgórnych poleceń – gubiąc się przy tym w nadmiernej biurokracji. Podsumowując wystąpienie, moderator nazwał to zjawisko „upaństwawianiem samorządu”.
Joanna Zoń, zastępca dyrektora Departamentu Planowania i Współpracy Regionalnej w Urzędzie Marszałkowskim w Toruniu, opowiadała o zasobach cyfrowych, dzięki którym dostępne są nie tylko najbardziej oczywiste pozycje bibliofilskie, ale też lokalne gazety z lat międzywojennych, plakaty i ulotki, stanowiące niezwykle ciekawy wkład do tworzenie kultury i jej obserwacji z perspektywy lat.
W dyskusji wzięli udział lokalni regionaliści: Leszek Skaza, Tomasz Fiałkowski i Łukasz Jakubowski, członkinie lokalnych Kół Gospodyń Wiejskich, jak też samorządowcy: Przewodniczący Rady Powiatu w Sępólnie Krajeńskim Marek Chart, Wójt Sośna Leszek Stroiński, Burmistrz Sępólna Krajeńskiego Waldemar Stupałkowski, Burmistrz Więcborka Waldemar Kuszewski, Sekretarz Gminy Sośno Piotr Dobrzański. Praktyków kultury reprezentowali Julita Maciaszek, dyrektor Centrum Kultury i Sztuki w Sępólnie Krajeńskim oraz Dominik Gostomski, dyrektor Miejsko-Gminnego Ośrodka Kultury w Kamieniu Krajeńskim. Ich wypowiedzi dotyczyły przede wszystkim budowy poczucia lokalnych więzi poprzez kulturę i kultywowania dziedzictwa na bazie istniejących instytucji kultury. Wybrzmiało też stwierdzenie, że właśnie dziś budujemy dziedzictwo jutra.
Michał Cichoracki, socjolog z WSG w Bydgoszczy, przypomniał, że dziedzictwo jako element rozwoju regionalnego można rozumieć na dwa sposoby: jako ochronę dawnych wartości, kultury i tradycji, lub jako spoiwo współczesnego społeczeństwa, w którym najważniejszym elementem jest dobrostan, jakość życia mieszkańców. Podał przykład Złotowa, w którym występują drastyczne braki kadrowe wśród lekarzy specjalistów – w tym kontekście pomocą nie jest sięganie do historii, a budowa wspólnoty zdolnej do pokonywania problemów.
Dyskusja rozwinęła się także w stronę turystyki jako łącznika: pomiędzy różnymi ciekawymi miejscami w regionie, pomiędzy tradycją a nowoczesnym biznesem, pomiędzy hermetyczną nauką a ciekawą prezentacją. Przywołany został przykład Kujawsko-Pomorskiej Organizacji Turystycznej, która na bazie koncepcji „Konstelacji Dobrych Miejsc” (w pełni autonomicznych, atrakcyjnych miejsc na terenie całego województwa) stara się stworzyć funkcjonalną i nowoczesną sieć społecznych i komercyjnych atrakcji, prezentujących w świeżej i interesującej formie całe bogactwo kulturowe i przyrodnicze regionu, przynoszących przy tym konkretne korzyści ekonomiczne i stymulujących rozwój lokalny.
Wskazano również problemy wymagające analizy oraz podjęcia różnych form aktywności ze strony zainteresowanych partnerów. Konieczne jest zatem:
- stworzenie platformy współpracy podmiotów publicznych (jednostki organizacyjne samorządu województwa, instytucje kultury), społecznych i akademickich na rzecz promocji i restytucji dziedzictwa regionalnego;
- powiązanie dziedzictwa kulturowego z budowaniem tożsamości regionalnej i lokalnej oraz marketingiem publicznym regionu (branding regionalny, marki lokalne, produkt lokalny);
- wyłonienie mechanizmów optymalizacji wykorzystania potencjałów endogenicznych opartych na dziedzictwie na rzecz rozwoju społeczno-gospodarczego na poziomie lokalnym i subregionalnym;
- zaproponowanie mechanizmów optymalizacji wykorzystania funduszy strukturalnych i uproszczenie procedur pozyskiwania środków finansowych na promocję regionu i subregionów;
- integracja lokalnych środowisk regionalistów (potencjał społeczny) i powiązanie z politykami rozwoju lokalnego (jednostki samorządu, sektor gospodarczy)
- opracowanie i promowanie dobrych praktyk z zakresu inicjatyw regionalistycznych – ujednolicenie i konsolidację istniejących już źródeł wiedzy o regionie.
Już teraz zapraszamy na kolejne spotkanie z tego samego cyklu, które odbędzie się za miesiąc, w środę 24 maja o godzinie 12:00 w sali multimedialnej Starostwa Powiatowego w Tucholi. Gościem specjalnym tucholskiego spotkania, oczywiście oprócz naukowców i praktyków powiązanych z Forum Rozwoju Regionalnego, będzie dr Marek Rubnikowicz, Dyrektor Kujawsko-Pomorskiego Centrum Dziedzictwa w Toruniu (instytucja kultury powołana przez samorząd województwa), którego misją jest wspieranie rozproszonych po całym regionie perełek kultury i dbanie o ich rozwój.
(red.)
tucholski.pl
