Jest wielka, starannie wykonana, zwyczajnie piękna!

5 października 2020 Stowarzyszenie Mieszkańców i Miłośników Piły nad Brdą “BUKO” podpisało z Partnerstwem Lokalna Grupa Działania Bory Tucholskie umowę na realizację projektu pt. Rekonstrukcja wieży wyciągowej i szybu górniczego kopani Montania.

Celem projektu jest zwiększenie atrakcyjności turystycznej i dostępności do infrastruktury turystycznej obszaru oddziaływania Strategii Rozwoju Lokalnego Kierowanego przez Społeczność „Dekel do borowiackiej grapy” poprzez utworzenie nowej infrastruktury turystycznej w formie rekonstrukcji szybu i wieży górniczej zabytkowej podziemnej kopalni węgla brunatnego Montania. Udało się i to jak!

Na wyeksponowanej tablicy u dołu konstrukcji czytamy:

Szyb pionowy

Jedną z metod wydobywania węgla brunatnego w Pile w XIX i na początku XX wieku było wydobywanie węgla pionowymi szybami górniczymi. Największym szybem górniczym w Pile był szyb kopalni „Montania” o przekroju prostokątnym i wymiarach 3,5 x 2,8 m. szyb powstał w 1917 roku i miał głębokość 20 metrów. Składał się z kilku przedziałów oddzielonych od siebie przegrodami z desek.

Przedziały szybowe

– przedział transportowy, którym wyciągano węgiel na powierzchnię,

– przedział drabinowy, którym górnicy wchodzili i wychodzili po drabinach z kopalni,

-przedział rurowo – kablowy w którym znajdowały się m.in. przewody oświetlenia i rurociągi pomp odwadniających kopalnię.

Urządzenia wyciągowe

Nad szybem pionowym budowano instalacje wyciągowe za pomocą których węgiel transportowany był na powierzchnię. W początkowej fazie funkcjonowania szybu były to wyciągarki ręczne napędzane siłą mięśni górników. W miarę powiększania wydobycia węgla z szybu, wyciągarki ręczne wymieniono na kieraty konne. Ostatecznie kieraty zastępowane były bardziej wydajnymi maszynami parowymi, które wyciągały węgiel z dużych głębokości.

Wieża szybowa

Aby wyciągnąć węgiel na powierzchnię, nad szybek kopalni Montania posadowiona była drewniana wieża jednostrzałowa o wysokości około 8 metrów. Na górze wieży znajdowało się koło linowe, po którym ślizgała się lina stalowa, za pomocą, której wózki z węglem wyciągano na powierzchnię/ lina nawijana była na bęben maszyny wyciągowej znajdującej się w budynki maszynowni usytuowanej obok wieży.

Inwestycja dofinansowana z:

– z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: 25 800,00 zł
– wkład własny Stowarzyszenia Mieszkańców i Miłośników Piły nad Brdą „BUKO”: 10 258,99 zł.
Całkowita wartość projektu: 36 058,99 zł.

(red.)